تاریخچه روز جهانی درد

انجمن جهانی درد در سال ۱۹۷۳ میلادی توسط پروفسور بونیکا (پدر علم دردشناسی) و همکاران پایه گذاری شد، این انجمن به صورت غیرانتفاعی و غیر دولتی و به منظور تشویق و گردآوری محققین رشته های مختلف پزشکی که در زمینه سندرمهای گوناگون درد و نیز مکانیزم آن کار می کنند، ایجاد گردیده و هدف آن کمک به بهبود بخشیدن درمان بیمارانی می باشد که از درد های حاد و مزمن رنج می برند.

این انجمن در حال حاضر در بیش از شصت و هفت کشور جهان شعبه دارد و دارای بیش از ۷۸۰۰ عضو در ۱۲۴ کشور می باشد.

انجمن بررسی و مطالعه درد ایران یکی از شعب انجمن بین‌المللی درد در جهان است که در سال ۱۳۷۷ به عضویت دائمی این انجمن درآمد و در سال ۱۳۸۱ با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خانواده انجمن‌های علمی پزشکی داخل کشور پیوسته است، هم‌اکنون بیش از ۸۰ پزشک فوق تخصص درد در ایران فعالیت دارند.

درد یکی از رشته‌های جدید علم پزشکی است که قدمت آن در دنیا حدود ۳۰ سال و در ایران بیش از ۱۰ سال است.

فدراسیون مبارزه جهانی علیه درد اولین بار در سال 2001 در ایتالیا راه اندازی شد. این روز به منظور بالا بردن آگاهی از درد در سراسر جهان تصویب شد. از سال 2013، با موافقت دیگر کشورها همچون بریتانیا، آلمان، هلند، اسپانیا، استرالیا و ایالات متحده آمریکا، این رویداد مهم به ابعاد قاره‌ای به روز جهانی مبارزه با درد تبدیل شد.

انواع درد

این روز بهانه ای است برای افزایش سطح آگاهی مردم نسبت به نشانه ها و علائم درد؛ چرا که اهمیت این موضوع تا آنجاست که بنا بر آمار اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت از هر پنج نفر یک نفر از دردهای مزمن شدید رنج می برد.

شاید بتوان درد را شایع‌ترین شکایت بیمارانی دانست که به پزشکان مراجعه می‌کنند. تقریبا هیچ انسانی نیست که در دوره‌ای از زندگی خود گونه‌ای از درد را تجربه نکرده باشد. دردها چه در موارد حاد و چه در موارد مزمن بر ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بیماران تاثیرات غیرقابل انکاری می‌گذارند. برای بسیاری از بیماران بی‌درد ساختن و توقف درک درد بزرگترین خدمتی است که می‌توان ارزانی داشت.

دردها طیف وسیعی دارند و به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شوند، دردهای حاد معمولا کمتر از سه ماه طول می‌کشند و به دردهایی که بیش از سه ماه طول می‌کشند دردهای مزمن می گویند.

روز جهانی «مبارزه با درد» بهانه خوبیست تا ضمن جلب توجه به این مسئله، با روش‌های طبیعی تسکینِ درد آشنا شویم.

مسکن‌های طبیعی می‌توانند گزینه مناسبی برای کاهش وابستگی به داروهای مسکن شیمیایی باشند. اگر چه شاید همه این شیوه‌های طبیعی روی تمام افراد مفید و کارآمد نباشند اما به امتحان کردن آن می‌ارزد.

آزاد کردن اندورفین، حرارت درمانی، قدم زدن در فضای آزاد، تجسم یک فضای رویایی، تغییر افکار ناخودآگاهی و خوابیدن به اندازه کافی و مناسب برخی شیوه‌های طبیعی موثر و بدون نیاز به دارو برای تسکین و کاهش درد است.

درد حاد و درد مزمن

درد حاد بخشی از سیستم محافظتی بدن انسان است. این سیستمی است که ما را از آسیب های قریب الوقوع یا واقعی هشدار می دهد و ادامه می یابد.

هنگامی که آسیب یا بیماری وجود دارد. مثالها: درد بعد از عمل ، قاعدگی ، دندان ، شکستگی ، ضربه ناشی از سوختگی و …

در مقابل ، درد مزمن زمانی است که رنج جسمی بیش از 6 ماه باشد. علیرغم رفع علت اصلی ، درد  باقی می ماند ، یا بدون هیچ دلیل مشخصی دوباره ظاهر می شود (به عنوان مثال میگرن). از جمله آسیب شناسی که اغلب است درمان آن دشوار است (به عنوان مثال یک درد سرطانی).

تقریباً 20٪ افراد از درد مزمن رنج می برند.علاوه بر این ، طبق مطالعات انجام شده، 47٪ از مبتلایان از افسردگی مرتبط رنج می برند و 50٪ از اختلالات خواب رنج می برند. درد مزمن تأثیرات بسیار منفی بر زندگی روزمره بسیاری از افراد دارد.

آماری که توسط IASP (انجمن بین المللی مطالعه درد) و EFIC (فدراسیون اروپا از فصل های IASP) منتشر شده است نشان می دهد که از هر پنج نفر یک نفر برای درمان درد مزمن رنج می برد و از هر سه نفر یک نفر قادر به انجام این کار نیست به دلیل دردشان به یک سبک زندگی مستقل ادامه دهند.

دردهای مزمن

دردهای مزمن بر اثر دلایلی چون جراحی، تروماها، عوارض درمان‌های سرطان‌ها و عفونت‌ها رخ می‌دهد،درد مزمن می‌تواند زندگی بشر را مختل کرده و تا سال‌ها فرد را آزار دهد.

طبق تحقیقات انجام شده دردهای مزمن در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد و در زنان مسن بیشتر مشاهده می‌شود.

دردهای مزمن پس از بهبود آسیب‌هایی همچون اعمال جراحی، شکستگی‌ها و بهبود بیماری‌های عفونی می‌توانند تا سال‌ها همراه فرد باقی بمانند، به همین خاطر دانشمندان به جلوگیری از تبدیل شدن درد حاد به درد مزمن توجه ویژه کرده‌اند.

دانشمندان پس از پیدا کردن علل و تغییراتی که در سیستم اعصاب محیطی، نخاعی و مغز باعث باقی ماندن درد پس از برطرف شدن آسیب حاد می‌شود، توانستند با برخی از داروها جلوی باقی ماندن این دردها را بگیرند.

سال‌ها است بر ضرورت انجام اقدامات لازم برای باقی نماند دردهای پس از جراحی تاکید می‌شود و داروهایی همچون مسکن‌ها یا ضد التهاب‌های غیر استروئیدی، کتامین و ممانتین می‌توانند تا حدی از مزمن شدن این دردها جلوگیری کنند.

۲۵ تا ۵۰ درصد بیماران سرطانی که شیمی درمانی شده‌اند، پس از بهبود بیماری در کیفیت زندگی خود دچار مشکلاتی هستند،تحقیقات نشان داده است که استفاده از داروهای ضد تشنج و یا برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند تا حدی از بروز این عوارض و مزمن شدن دردها جلوگیری کند.

بیماری عفونی زونا یکی از بیماری‌هایی است که درد آن پس از بهبود نیز در زندگی فرد مزمن می‌شود،قبلاً گفته می‌شد اگر درمان‌های ضدویروسی در درمان این بیماری زود آغاز شوند می‌توان از مزمن شدن درد زونا جلوگیری کرد، اما امروزه این باور کمی زیر سوال رفته و گفته می‌شود که مصرف داروهای کمکی در کنار داروهای ضدویروسی می‌تواند در جلوگیری از دردهای مزمن پس از بهبود علائم پوستی زونا کمک کند.

پیچیدگی و اهمیت پیشگیری از درد نیاز به تحقیقات و بررسی‌های فراوانی دارد؛ در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز به عنوان دانشگاهی که در تربیت فلوشیپ درد سرآمد دانشگاه‌ها بوده است، بسیاری از تحقیقات می‌تواند در این زمینه صورت بگیرد، زیرا ژورنال‌های معتبر دنیا با بالاترین رنکینگ‌ها از این دست مطالعات بسیار استقبال می‌کنند.

دردهای خطرناک

دردهایی خطرناکند که همراه با علائم حسی و حرکتی باشند، شب ها همراه با تعریق بروز کنند، شدت شان بالای ۵ از ۱۰ باشد و عملکرد فرد را مختل کند. بقیه دردها مثل گرفتگی عضله یا التهاب مختصر در تاندون ها خطری ندارند و برای رفع آنها می شود از داروهای خانگی استفاده کرد و به پزشک مراجعه نکرد. مگر این که طول بکشند و اختلال عملکرد در آن قسمت از بدن ایجاد کنند.

مصرف داروهایی که به نسخه نیاز ندارند (OCT) مثل استامینوفن و مسکن های معمول توصیه می شود. همچنین از گرم کردن، سرد کردن و بستن موضع برای کاهش دردهای عضلانی می توان استفاده کرد.