روز جهانی کار درمانی

روز جهانی کار درمانی برای اولین بار در تاریخ 27 اکتبر 2010 آغاز شد. از آن زمان، این یک روز مهم در تقویم کاردرمانی برای ارتقاء و تجلیل از این حرفه در سطح بین المللی می باشد.

هدف روز جهانی کاردرمانی چیست

هدف این است که در روز جهانی کاردرمانی WFOT، اهداف کاردرمانی با سایر جشن ها و تبلیغات ملی، ادغام شود. بسیاری از کشورها هفته یا ماه کاردرمانی را در اکتبر برگزار می کنند. این به افزایش آگاهی متخصصان کاردرمانی و جامعه کمک خواهد کرد.

فدراسیون جهانی کاردرمانگران (World Federation of Occupational Therapists) صدای بین المللی حرفه کاردرمانی است که در سطح جهان از 101 سازمان حرفه ای کاردرمانی ملی تشکیل شده است. روز جهانی کاردرمانی فرصتی است برای ارتقاء چشمگیر سطح حرفه و ارتقاء فعالیت های WFOT در سطح محلی، ملی و بین المللی.

کاردرمانی چیست

کاردرمانی یا آکیوپیشنال تراپی (occupational therapy) یا ارگوتراپی (به زبان فرانسوی) یکی از شاخه های توانبخشی می باشد. که به عنوان یک رشته کل نگر تمامی ابعاد روحی، روانی و جسمی یک بیماری و تاثیرات جانبی مختلفی که بر روی عملکرد فردی و اجتماعی بیمار می گذارد را در نظر می گیرد. با ارائه تکنیک های درمانی مناسب، ضمن توجه به علائق مراجع به درمان اختلالات در حیطه های جسمانی و روانی در مقاطع سنی مختلف می پردازد. فرد را از وابستگی خارج کرده و به سوی انجام فعالیت های مستقل روزانه یاری می دهد.

پس در درمان های ارائه شده توسط کاردرمانگر، به استقلال رساندن مراجع یکی از اهداف نهایی درمان است.

به عنوان مثال فردی که دچار سکته مغزی می شود با توجه به سطح ضایعه ای که در مغز اتفاق می افتد برخی مهارت های حرکتی و کلامی اش را از دست می دهد. این اختلالات باعث می شود فرد در انجام فعالیت های روزانه اش و همچنین در زمینه شغلی که دارد و ارتباطات روزمره خانوادگی و اجتماعی دچارمحدودیت و وابستگی شود. مجموعه این عوامل می تواند باعث بروز مشکلاتی دیگر از جمله از دست دادن اعتماد به نفس و افسردگی در فرد شود.

کار درمانگر چیست

بسیاری از کاردرمانگران در مطب های فیزیوتراپیست، کاردرمانی و گفتاردرمانی، با شنوایی سنجی یا بیمارستان ها کار می کنند. با کمک به بیماران خود برای توسعه و تمرین مهارتهای مشارکت آنها در فعالیتهای اوقات فراغت، می توان موانع آنها در برابر این نوع فعالیتها را برطرف کرد و مزایای سلامتی و رفاه را فراهم کرد.

کاردرمانگرها به بیماران نشان می دهند که چگونه از وسایل تطبیقی مناسب مانند بریس های پا یا زانو، صندلی های چرخدار و وسایل کمکی برای خوردن استفاده کنند.

متخصصان کاردرمانی با تسلط بر علوم مختلف از جمله فیزیولوژی، آناتومی و روانشناسی یک برنامه جامع درمانی و درصورت لزوم رویکرد های جبرانی و تطابقی به مراجعه کنندگان ارائه می دهند که تمامی حیطه های زندگی فرد را در نظر می گیرد.

به عنوان مثال کاردرمانگر تمریناتی که برای بهبود مهارت های حرکتی در نظر گرفته است را در قالب یک فعالیت معنی دار در می آورد و از مراجع میخواهد به جای تکرار یه سری الگوهای حرکتی که برایش بی معنی است یک فعالیت هدفمند و معنی دار انجام دهد.

همچنین کاردرمانگر شرایط مراجع را در نظر می گیرد و تلاش می کند محیط را متناسب با شرایط بیمار تا حد امکان بوسیله وسایل و تجهیزات مختلف تغییر دهد تا مراجع حداکثر کارایی و حداقل وابستگی را داشته باشد که در نتیجه ی آن بیمار احساس کفایت و عزت نفس بیشتری داشته باشد و از مشکلاتی دیگر از جمله افسردگی حاصل از وابستگی و ناکارآمدی جلوگیری می شود.

در واقع در کاردرمانی، کاردرمانگر علاوه بر توجه به درمان بیماری تا حدی که امکان پذیر است تاثیرات جانبی که بیماری بر روی ابعاد مختلف زندگی فرد می گذارد را نیز مورد بررسی قرار می دهد و راهکار های درمانی و جبرانی مختلف را برای جلوگیری و رفع مشکلات مورد بررسی قرار می دهد.

هدف کاردرمانی با همکاری سایر اعضای تیم توانبخشی (فیزیوتراپیست، گفتار درمانگر، ارتزیست پروتزیست، شنوایی شناس، بینایی سنج) و سایر افراد تیم درمان (پزشک، روانشناس، پرستار، مددکار اجتماعی و…) و بویژه با همراهی خانواده فرد، رساندن مراجع به احساس کفایت و ارزشمندی است.

این هدف با استفاده حداکثری از توانمندی های مراجع و استفاده بهینه از محیط برای انجام فعالیت های عملکردی مستقلانه در زندگی فردی و اجتماعی به دست می آید.

چه کسانی به کار درمانی نیاز دارند

همانطور که گفته شد به علت گستردگی فعالیت ها و خدمات کاردرمانی مراجعین کاردرمان حیطه های سنی مختلف از نوزادان، کودکان و…تا سالمندان با اختلالات متفاوت را ممکن است شامل شود. به طور خلاصه شاید بتوان گفت تمامی افرادی که نیازمند دستیابی به استقلال در عملکرد های خود هستند به کاردرمانی مراجعه می کنند.

اینکه چه افرادی به کاردرمانی نیاز دارند در واقع همان حیطه ی فعالیت کاردمانی می باشد که بخشی از آن به شرح زیر است:

الف) اختلالات جسمی

1. اختلالات جسمی کودکان شامل تاخیر حرکتی، الگوهای حرکتی نادرست، دررفتگی مادرزادی ران، گردن کجی و …
2. اختلالات نورولوژیک بزرگسالان شامل پارکینسون، ام اس، سکته مغزی و…
3. اختلالات ارتوپدی شامل ضایعات تاندونی، سوختگی ها، بیماری های روماتیسمی و…

ب) اختلالات ذهنی کودکان

• نظیر اختلالات توجه و تمرکز، اختلالات یادگیری، بیش فعالی، مشکلات حافظه، مشکلات شناختی و…

ج) اختلالات روانی

1. اختلالات کودکان مانند مشکلات رفتاری، هذیان و بی قراری، اسکیزوفرنی دوران کودکی، فوبیا و …
2. اختلالات بزرگسالان نظیر اسکیزوفرنی، سوءمصرف مواد، سالمندی، اختلالات خلقی و…

در واقع مشکلات افرادی که به کاردرمانی مراجعه می کنند دامنه وسیعی را در برمی گیرد و می تواند حاصل عوامل مختلفی از جمله یک صدمه یا تصادف،تعارض یا فشار روانی،بیماری جسمی،اختلال عاطفی ویا تاخیر رشدی و اختلالات مادر زادی باشد.

خدمات کار درمانی از دوره کوتاه مدت مراقبت در دوران حاد بیماری تا توانبخشی در دوره های جبرانی و تطابقی طولانی مدت را شامل می شود.

ویژگی های لازم برای یک کاردرمانگر

یک فرد برای کاردرمانگر شدن نیازمند توانایی جسمی و روحی مطلوب و انگیزه ای قوی است تا بتواند با بیماران با ناتوانی های مختلف و گروه های سنی متفاوت ارتباط برقرار کند و در جهت درمان آن ها تلاش کند.

شاید بتوان گفت مهم ترین ویژگی یک کاردرمانگر علاقه به انسان ها است.

خدمات توانبخشی در اغلب موارد نیازمند دوره های طولانی مدت درمان است در نتیجه کسی که صبر وحوصله کافی نداشته باشد و به راحتی ناامید شود نمی تواند بیماران خود را در پروسه توانبخشی یاری کند.

انواع کاردرمانی

ارائه خدمات در این حوزه از توانبخشی، از نوزاد تا سالمند را دربرمی‌گیرد. کاردرمانی با توجه به مشکلی که فرد در یکی از حوزه‌های روانی، جسمانی و ذهنی دارد، متفاوت است. بنابراین کاردرمانی خود نیز انواعی دارد:

1. کاردرمانی جسمی: کاردرمانی جسمی نوعی از کاردرمانی است که فعالیت‌هایی را به مراجع ارائه می‌دهد تا بتواند ضعف حرکتی، اختلالات عصب‌شناختی و همچنین ارتپدی خود را برطرف کند.

• کاردرمانی ذهنی: این نوع بیشتر برای کودکانی به کار می‌رود که در یکی از کارکردهای ذهنی مانند تمرکز، حل مسئله، ادراک، توانایی قضاوت و استدلال کردن و … ضعف‌هایی دارد.

• کاردرمانی روانی: کاردرمانی روانی برای افرادی مطرح می‌شود که از مشکلات رفتاری، اختلالات روانی مانند اختلالات خلقی و افسردگی، اختلالات اضطرابی، هذیان‌ها و توهم‌ها و … رنج می‌برند.

کاردرمانی کودکان

اگرچه برخی افراد کاردرمانی را به عنوان کاری که به افراد بزرگسال با انجام فعالیتهای روزمره یا ADL کمک می کند می دانند، اما بیشتر مردم نمی دانند که کاردرمانی در کودکان از ارزش بالایی برخوردار است.

OT می تواند به کودکان کمک کند تا در برخی از زمینه های زندگی خود موفق شوند. این شامل کمک به آنها در ایجاد مهارت های مهم مانند مسواک زدن، معاشرت و نوشتن است.

کودکان ممکن است به دلایلی از جمله، تأخیر در مهارت های حرکتی ظریف، مسائل حسی، سایر تأخیرهای شناختی یا فقط برای کمک به آنها در یادگیری مراقبت از خود، مانند لباس پوشیدن، به یک متخصص کار درمانی مراجعه کنند.

کاردرمانگران تصویر کامل را در نظر می گیرند و سعی می کنند منشأ تاخیرها یا محدودیت های کودک را شناسایی کنند. کاردرمانگران کودکان به طور ویژه آموزش دیده اند که با کودکان در هر سنی کار کنند تا به آنها برای داشتن یک بزرگسالی سالم با عملکرد مناسب، کمک کنند.

کاردرمانگر کودک شما تلاش خواهد کرد تا جلسات درمانی، هرچه بیشتر سرگرم کننده و با ارزش باشد. اولین مرحله از درمان معمولاً ارزیابی برای تعیین اهداف و نیازهای بیمار است.

هنگامی که درمانگر کودک را بشناسد، برنامه ای متناسب با میزان علاقه و مهارت وی طراحی می کند. آنها حتی می توانند برخی از فعالیت ها و بازی های مورد علاقه کودک را در جلسات درمانی خود بگنجانند.

از طریق دوره درمانی، کودک شما یاد می گیرد که چگونه کارهای روزمره را با استقلال بیشتری انجام دهد. علاوه بر کار بر روی بهزیستی جسمی بیمار، متخصصین کاردرمانی همچنین به عوامل محیطی و روانشناختی که می توانند بر بیمار تأثیر بگذارد، می پردازند.